С употреблением этих двух вопросов довольно часто возникает путаница. Хотя не путаем же мы русские вопросительные слова «почему?» и «зачем?».Первое («почему», «dlaczego») вопрошают о причине того или иного действия. Эти вопросы мы легко можем заменить на фразу «по какой причине».
Dlaczego jedziemy tyłem? – Почему (=по какой причине), мы едем задом?
Nie odpowiedział, dlaczego wczoraj nie przyszedł na spotkanie. – Он не ответил, почему (= по какой причине) вчера не пришел на встречу.
Второе слово («зачем», «po co») задает вопрос о цели. И соответственно его с легкостью можно заменить на выражение «с какой целью», «ради чего».
Po co w nocy mam wyjeżdżać? — Зачем (= с какой целью, ради чего) ночью я должна уезжать)?
Po co narażać siebie na zgubę i całe przedsięwzięcie na los niepewny? – Зачем (=ради чего) подвергать себя опасности, а все предприятие ставить под сомнение?
Кроме того, с этой путаницей связан и целый ряд союзов, которые мы используем в сложноподчиненных предложениях.
Так придаточные причины /zdania podrzędne przyczyniowe/ (которые раскрывают причину действия, происходящего в главном предложении) в польском языке присоединяются с помощью союзов dlatego że, bo, ponieważ, bowiem. Какой из них выбрать – это дело ваше. Однако в разговорной речи чаще всего можно услышать союз bo, да и запоминается он отлично, ведь польский «bo» — это усеченная версия старорусского «ибо».
Polski artysta, który w 1944 roku został Niemcem tylko dlatego, że urodził się o 12 kilometrów za bardzo na zachód.
Lecz z wolna uspokoili się, bo chęć dalszego słuchania przemogła.
Ognisko na wysokim trzonie żarzyło się już słabiej, ale rzucało blask jeszcze dość żywy, oni zaś siedzieli wszyscy przed ogniem, grzejąc się, ponieważ noc była chłodna, a izba dość zimna.
Był też pewny, że starzec o nim mówi, a może radzi, jak rozłączyć go z nią, zdawało się bowiem Winicjuszowi rzeczą niepodobną, by ktoś mógł mówić o czym innym, więc zebrawszy całą przytomność począł nasłuchiwać słów Piotra.
А придаточные цели (zdania podrzędne celowe), раскрывают нам цель того действия, которое происходит в главном предложении и обычно присоединяется к главному союзами by, żeby, aby.
Noc była chłodna jak dziś, ale zawrzało we mnie serce, więc wydobyłem miecz, by Go bronić, i uciąłem ucho sługi arcykapłana.
Póki oczy tego, którego miłujesz, nie otworzą się na światło prawdy, póty unikaj go, aby nie przywiódł cię do grzechu, lecz módl się za niego i wiedz, że nie masz winy w miłości twojej.
Tobie miłość zmieniła nozdrza, więc wolisz fiołki od werweny, a mnie zmieniła duszę, więc mimo mojej nędzy i żądzy wolę, że Ligia jest taką, jak jest, niż żeby była podobna do innych.
Кроме того, перед придаточным цели в главном предложении может стоять слово po to, соответствующее русскому «для того».Czy warto żyć i to żyć w niepewności jutra po to tylko, by patrzeć na podobny porządek świata?
Итак, если у нас возникают сомнения на счет употребления того или иного союза или местоимения, то прежде всего нужно определиться с тем говорим ли мы о причине, либо о цели и тогда все станет на свои места.